Je ziet weleens bij van die Turkse winkels en slagers ‘halal’ op de etalage staan. Ook protesteren verschillende partijen, waaronder de Partij voor de Dieren, tegen halal slachten. En dat terwijl er maar heel weinig mensen zijn die weten hoe dat halal slachten eigenlijk werkt! Best raar, want vooral kalfsvlees is in veel gevallen halal – ook als je het in de supermarkt koopt. Maar wat houdt dat nu eigenlijk in? Wat gebeurt er met zo’n dier? En is dat nou echt zoveel erger dan wat er gebeurt tijdens de gewone slacht?
Halal slachten – de voorwaarden
De voorwaarden voor halal slachten zijn als volgt. Voor een strenge moslim gelden deze regels:
- Het dier moet op de rug worden gedraaid, met de kop naar het oosten.
- De slager snijdt met een scherp mes de halsslagader door, terwijl hij een gebed opzegt.
- Het dier gaat dood door bloedverlies en wordt op de normale wijze geslacht.
Het dier mag volgens een strenge moslim niet verdoofd worden, omdat een dier ongeschonden moet zijn. Minder strenge moslims vinden het wel goed dat een dier wordt verdoofd, mits dit gebeurt zonder duidelijke fysieke schade. Zo mag een koe wel worden verdoofd middels een fikse stoot lucht (daar zijn speciale apparaten voor).
Halal vlees – shutterstock.com
Normaal slachten: hoe gaat dat dan?
Een dier bloedt in elk geval dood door een slagaderlijke bloeding. Alleen worden dieren bij normale slacht eerst verdoofd. Bij grootvee (koeien, schapen e.d. wordt meestal een schietmasker gebruikt. Daarbij wordt een pen met een klap in de hersens van het dier geschoten, waardoor het dier wordt verdoofd. Het zou niets voelen van de snee in de hals. Toch heeft onderzoek uitgewezen dat het gebruik van het schietmasker lang niet altijd goed gaat: bij 10% van de dieren moest opnieuw worden geschoten omdat het dier niet goed was geraakt. Verder is ook niet duidelijk of het dier wel of geen pijn lijdt – het dier raakt tijdelijk verlamd door de klap, dus kan het geen pijnsignalen geven. Maar of het dier het voelt is niet duidelijk.
Bij kleinvee (met name kippen) wordt gebruik gemaakt van CO2-gas. Dit gas zorgt ervoor dat de dieren bewusteloos raken. Dit heeft echter ook zijn nadelen: de dieren zouden wel pijn hebben tijdens het proces bij het inademen van het gas. Bovendien voelt het dier zich korte tijd erg benauwd, wat leidt tot veel stress. Dus of dit nu echt zoveel diervriendelijker is… Ook de ‘diervriendelijke’ slachtmethoden hebben hun nadelen, waarbij de dieren in elk geval veel stress hebben.
Maakt het zo’n verschil?
Voor een koe, schaap of kip maakt het weinig verschil hoe hij ter dood wordt gebracht. Doden gaat niet pijnloos – zelfs niet als het dier verdoofd is. En hoewel dierenrechtenactivisten hard protesteren tegen halal slachten, lijkt het erop dat er voor het dier niet zoveel verschilt. Wat wel vermeldt moet worden dat het wel een verschil maakt dat het dier op de rug wordt gedraaid, in een totaal onnatuurlijke houding. Dit is overigens alleen verplicht voor strenge moslims. Er zijn ook moslims die erop wijzen dat dit ook niet gebeurde met koeien in de tijd van Mohammed – en dat die regel eigenlijk vooral gold voor kleinvee. Al met al lijkt het erop dat de slachtmethoden in alle gevallen diervriendelijker zouden kunnen.
De omstandigheden waaronder dieren in Nederland worden geslacht variëren per slachthuis. Toch zullen we het waarschijnlijk voorlopig niet voor elkaar krijgen om de dieren op een écht diervriendelijke wijze te slachten. Dat zou betekenen dat elk dier individueel verdoofd zou moeten worden met een pijnloos middel – bij voorkeur onder narcose. Dat is echter ten eerste niet betaalbaar en ten tweede zijn er veel verdovingsmiddelen die door zouden werken in het vlees. Zou het dier bijvoorbeeld onder narcose worden gebracht, dan zouden restanten daarvan in het vlees kunnen achterblijven en zo worden opgegeten door mensen. Niet echt de bedoeling dus! Voor wat betreft de discussie tussen wel of niet halal slachten: zolang er nog geen passende oplossing is gevonden, zijn beide technieken toegestaan in Nederland. En met reden, want beide technieken om een dier te slachten zijn even erg voor het dier!
